عرفه شب نهم از ماه ذی‌الحجه شب عرفه و از لیالی متبرکه و شب مناجات با قاضی‌الحاجات است، شبی که توبه در آن شب مقبول و دعا در آن مستجاب است و کسی که آن شب را به عبادت به سر آورد، اجر ۱۷۰ سال عبادت را دارد. روز عرفه از اعیاد عظیمه است و روایت شده که حضرت امام زین‌العابدین(ع) در روز عرفه صدای سائلی را که از مردم سؤال می‌کرد شنید و به او فرمود: وای بر تو آیا در این روز از غیر خدا سؤال می‌کنی و حال آن که امید می‌رود در این روز برای بچه‌های در شکم آن که فضل خدا شامل آن‌ها شود و سعید شوند.
 
روایت شده هر که این دعا را در شب عرفه یا در شب‌های جمعه بخواند، خداوند او را بیامرزد و آن دعا این است: «اللَّهُمَّ یَا شَاهِدَ کُلِّ نَجْوَی وَ مَوْضِعَ کُلِّ شَکْوَی وَ عَالِمَ کُلِّ خَفِیَّةٍ وَ مُنْتَهَی کُلِّ حَاجَةٍ یَا مُبْتَدِئاً بِالنِّعَمِ عَلَی الْعِبَادِ یَا کَرِیمَ الْعَفْوِ یَا حَسَنَ التَّجَاوُزِ رَحْمَتِکَ الْوَاسِعَةِ إِنَّ عَطَاءَکَ لَمْ یَکُنْ مَحْظُوراً وَ أَنْتَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ* بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.»
 
همچنین بخواند دعای «اللّهمّ من تعبأ و تهیأ» را که در روز عرفه و شب و روز جمعه نیز وارد و از با فضیلت‌ترین اعمال در روز عرفه این است که امام حسین(ع) و زمین کربلا را زیارت کند و در آنجا تا روز عید بماند تا آنکه از شر آن سال نگاه داشته شود.
 
زیارت امام حسین(ع) در روز عرفه برابر هزار حج، هزار عمره و هزار جهاد بلکه بالاتر و احادیث در کثرت فضیلت زیارت آن حضرت(ع) در این روز متواتر است و اگر کسی توفیق یابد که در این روز در تحت قبه مقدسه آن حضرت باشد ثوابش کمتر از کسی که در عرفات باشد نیست، بلکه زیاده و مقدم است.
 
قرائت دعای ام داوود و دعای چهل‌وهفتم از صحیفه سجادیه نیز که مشتمل بر جمیع مطالب دنیا و آخرت است در این روز سفارش شده است؛ همچنین از جمله دعاهای مشهور این روز دعای حضرت سیدالشهدا(ع) است. بشر و بشیر پسران غالب اسدی روایت کرده‌اند که در پسین روز عرفه در عرفات در خدمت آن حضرت بودیم، سپس از خیمه خود بیرون آمدند و با گروهی از اهل بیت(ع) و فرزندان و شیعیان با نهایت تذلل و خشوع در جانب چپ کوه ایستادند و روی مبارک را به‌سوی کعبه گردانیدند و دست‌ها را برابر رو برداشتند مانند مسکینی که طعام طلبد و این دعا را خواندند: «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَیْسَ لِقَضَائِهِ دَافِعٌ وَ لَا لِعَطَائِهِ مَانِعٌ ...». همچنین شایسته است دعای عشرات را که در هر صبح و شام مستحب است خواندن آن و در آخر روز عرفه ترک نکنند.
 
شیخ کفعمی در کتاب «مصباح» فرموده است: برای کسی‌ که از دعا خواندن بی‌حال نشود روزه‌ روز عرفه مستحب است و پیش از رسیدن آفتاب به وقت شرعی ظهر، غسل مستحب است و نیز زیارت امام حسین(ع) در روز و شب عرفه بر دیگر اوقات ترجیح دارد. چون وقت رسیدن خورشید به ظهر شرعی رسید، زیر آسمان برو و نماز ظهر و عصر را با رکوع و سجود نیکو بخوان و چون از نماز ظهر و عصر فارغ شوی، دو رکعت نماز بخوان، در رکعت اول پس از سوره «حمد» سوره «توحید» و در رکعت دوم بعد از «حمد» سوره «کافرون»، پس از آن چهار رکعت نماز، در هر رکعت پس از سوره «حمد» «پنجاه مرتبه» سوره «توحید» بخوان.
 
فقیر می‌گوید: این نماز همان «نماز حضرت امیرالمؤمنین(ع)» است که در ضمن اعمال روز جمعه گذشت، سپس شیخ کفعمی فرموده است: این تسبیحات را که از حضرت رسول(ص) روایت شده است و سید ابن طاووس در «اقبال» ذکر فرموده بخوان: «سُبْحانَ الَّذِی فِی السَّماءِ عَرْشُهُ ! سُبْحانَ الَّذِی فِی الْأَرْضِ حُکْمُهُ ! سُبْحانَ الَّذِی فِی الْقُبُورِ قَضاؤُهُ ! سُبْحانَ الَّذِی فِی الْبَحْرِ سَبِیلُهُ ! سُبْحانَ الَّذِی فِی النَّارِ سُلْطانُهُ ! سُبْحانَ الَّذِی فِی الْجَنَّةِ رَحْمَتُهُ ! سُبْحانَ الَّذِی فِی الْقِیامَةِ عَدْلُهُ ! سُبْحانَ الَّذِی رَفَعَ السَّماءَ ! سُبْحانَ الَّذِی بَسَطَ الْأَرْضَ ! سُبْحانَ الَّذِی لَامَلْجَأَ وَلَا مَنْجٰا مِنْهُ إِلّا إِلَیْهِ.»
 
منزه است خدایی که عرشش در عالم بالاست، منزه است خدایی که حکمش در زمین، منزه است خدایی که فرمانش در گورها، منزه است خدایی که راهش در دریا، منزه است خدایی که سلطنتش در آتش، منزه است خدایی که رحمتش در بهشت، منزه است خدایی که عدالتش در قیامت، منزه است خدایی که آسمان را برافراشت، منزه است خدایی که زمین را بگستراند و منزه است خدایی که پناهگاه و نجاتی از او جز به او نیست.
 
امام صادق (ع) در حدیثی فرمود: «إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی یَتَجَلَّی لِزُوَّارِ قَبْرِ الْحُسَیْنِ(ع). قَبْلَ أَهْلِ عَرَفَاتٍ وَ یَقْضِی حَوَائِجَهُمْ وَ یَغْفِرُ ذُنُوبَهُمْ وَ یُشَفِّعُهُمْ فِی مَسَائِلِهِمْ ثُمَّ یَأْتِی أَهْلَ عَرَفَةَ فَیَفْعَلُ ذَلِکَ بِهِم‏؛ خداوند بزرگ پیش از آنکه در روز عرفه بر اهل عرفات تجلی کند، بر زائران قبر حسین(ع) تجلی می‏‌کند، حاجاتشان را بر می‌آورد، گناهانشان را می‌آمرزد و شفاعتشان را درباره دیگران می‏‌پذیرد، آن‌گاه به اهل عرفات توجه می‏‌کند و با آنان نیز این‌گونه رفتار می‌کند.»
 
منابع:
کلیات مفاتیح‌الجنان
کامل الزیارات، ص ۱۷۰
انتهای پیام